1. Hafan
  2. Node
  3. Diwylliannau ac atgofion

Gweld fel PDF

Diwylliannau ac atgofion

Diwylliannau ac atgofion

Plant yn gwisgo ffedogau mewn cegin, brwsio ŵy ar ryw does wedi'i blagio
Gwneud Challah yn Amgueddfa Iddewig Manceinion. Llun gan: Chris Payne
Dyma'r arferion a'r traddodiadau, sgiliau a gwybodaeth, a drosglwyddir i ni drwy genedlaethau.

Maen nhw hefyd yn hanesion personol i ni, y profiadau sydd wedi ein siapio ni a'n cymdeithas.

Ers 1994 rydym wedi dyfarnu mwy na £460m i 24,100 o brosiectau treftadaeth gymunedol a diwylliannol ledled y DU.

Beth rydym yn ei gefnogi?

Rydym yn ariannu prosiectau sy'n helpu i archwilio, cadw a dathlu traddodiadau, arferion, sgiliau a gwybodaeth gwahanol gymunedau.

Weithiau cyfeirir at y dreftadaeth ddiwylliannol hon fel treftadaeth anniriaethol neu fyw. Mae hyn oherwydd ei bod yn newid yn gyson ac yn cael ei chadw'n fyw pan gaiff ei hymarfer neu ei pherfformio.

Rydym hefyd yn ariannu prosiectau sy'n dogfennu ac yn rhannu atgofion pobl. Mae'r prosiectau hyn yn aml yn cynnwys cyfweliadau hanesion llafar, cyfleu straeon a safbwyntiau pobl yn ddigidol, a sicrhau eu bod yn cael eu hadneuo ac yn hygyrch yn awr ac yn y dyfodol.

Syniadau am brosiect

Gall ein harian helpu pobl i:

  • ymchwilio a rhannu traddodiadau llafar, fel adrodd straeon neu dafodieithoedd lleol
  • hyfforddi eraill mewn sgiliau a chrefftau traddodiadol, o adeiladu waliau sychion a llafnio i gwehyddu basgedi a gwneud tecstilau
  • ymchwilio i darddiad diwylliant, megis cerddoriaeth, theatr neu ddawns, a chreu perfformiadau wedi'u dylanwadu gan arddulliau'r gorffennol
  • rhannu hanes a hwyl dathliadau, gwyliau neu ddefodau gyda chynulleidfaoedd newydd, o gemau a choginio i carnifalau a ffeiriau
  • casglu gwybodaeth draddodiadol neu eu pasio ymlaen, fel rheolaeth coetir neu feddyginiaeth cartref
  • cofnodi straeon pobl gyffredin drwy hanesion llafar, er enghraifft am dyfu i fyny, ymfudo neu waith
  • ailadrodd atgofion pobl am le neu ddigwyddiad, fel ysbyty arhosiad hir, streic y glowyr neu'r mudiad pync

Sut i gael arian

Darganfyddwch os yw eich prosiect yn gymwys i gael arian

 

Two people of Chinese heritage play a drum in a procession, while people in the background hold placards with photos of Chinese relatives
Ancestral Futures by Eelyn Lee and collaborators, commissioned by Dig Where You Stand. Photo: Anh Do.

Straeon

How artists can uncover hidden histories and fill gaps in the archives

South Yorkshire project Dig Where You Stand invited creatives to explore the often overlooked and poorly documented evidence of people from diverse ethnic communities across the area's history.
A group of black people pose for a photo including a woman
Marie-Claire Kofi, seated right, hopes her organisation's project will empower people who have sickle cell disease.

Projects

Sickle Cell Stories - Then and Now: Plasma of Hope

The Sickle Cell Stories project is capturing and sharing stories of sickle cell disease in the west midlands, paving the way for positive change.

a large ship docked on the river in Grimsby
The Ross Tiger docked outside the Grimsby Fishing Heritage Centre in North East Lincolnshire. Photo: Ellen Hunter.

Newyddion

£2.5million awarded to first 11 Heritage Places projects across the UK

The grants – ranging in value from £90,000 to £250,000 – will help projects develop resources and plans to bring their ambitions for heritage and communities to life in their local area. These Heritage Places are beginning a decade-long process of change with tailored support from our engagement
Awditoriwm yn llawn o bobl yn gwylio Wynne Evans a’r 'Townhall Showdown'
Croesawodd Memo Trecelyn BBC Radio Wales i gynnal 'Townhall Showdown' Wynne Evans. Credyd: Memo Trecelyn.

Projects

Hyb celfyddydau a threftadaeth Trecelyn wedi'i ddiogelu ar gyfer y gymuned

Mae'r sefydliad glowyr hanesyddol hwn, gyda'i theatr Art Deco o'r 1920au, ystafell ddawnsio a mannau amlbwrpas bellach yn lletya amrywiaeth o weithgareddau sydd o fudd i bobl leol.

Dau berson yn sefyll y tu allan i adeilad
Mae gwaith yn dechrau adfer tafarn Y Plu a'i thrawsnewid yn ganolbwynt diwylliannol lleol

Projects

Achub tafarn gymunedol 200-mlwydd-oed ar Ben Llŷn

Mae ein cyllid yn helpu Cymdeithas Budd Cymunedol Menter y Plu i gynllunio sut i arbed ac ailddatblygu Y Plu - tafarn restredig Gradd II.

Criw o bobl yn sefyll o flaen peiriant pwll glo.
Aelodau o'r gymuned Roma yn ymweld a safle treftadaeth ddiwydiannol yng nghymoedd De Cymru.

Projects

Dod â straeon Roma yn fyw yng Nghasnewydd, De Cymru

Bwriad prosiect ‘Roma Casnewydd, De Cymru’ yw cofnodi a rhannu straeon personol, diwylliant a threftadaeth cymuned Roma’r ardal.

Dr Edson Burton

Blogiau

Pam mae angen i ni ddweud straeon sydd heb eu hadrodd

Mae Dr Edson Burton yn rhannu ei brofiad o gael ei fagu mewn cymuned amrywiol, pwysigrwydd rhannu treftadaeth pawb a'i waith ar brosiect wedi'i ariannu gan y Loteri Genedlaethol sy'n archwilio 100 mlynedd o weithredu ym Mryste.
Golyfga o Bradford
Golygfa o Bradford

Newyddion

Croesawu Bradford yn Ddinas Diwylliant 2025

Mae’r Adran dros Ddiwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon (DCMS) wedi cyhoeddi y bydd Bradford yn olynu Coventry fel Dinas Diwylliant nesaf y DU.
Tri o bobl yn eistedd ar fwrdd picnic mewn man gwyrdd trefol, gan adeiladu blychau adar pren gyda morthwylion
Drew Bennellick yn adeiladu blychau adar gyda thîm Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Llundain. Credyd: Broni Lloyd-Edwards

Blogiau

Green Futures: celf, sioeau drôn a'r sbectacl natur

Mae Drew Bennellick, ein Pennaeth Polisi Tir a Natur, yn myfyrio ar sut rydym wedi cefnogi Dinas Diwylliant y Deyrnas Unedig i gofleidio dyfodol gwyrdd.
People dancing as part of a cultural festival at the Birmingham Commonwealth games

Videos

Beth rydym yn ei olygu wrth dreftadaeth?

Os oes angen ysbrydoliaeth arnoch ar gyfer eich syniad prosiect treftadaeth, mae ein tîm yng Nghanolbarth a Dwyrain Lloegr wedi ceisio ateb: 'beth yn union yw treftadaeth?'