Treftadaeth gynhwysol
Beth yw cynhwysiant?
Mae cynhwysiant yn ymwneud â chymryd camau i sicrhau bod cymdeithas gyfoes yn y DU yn cael ei chynrychioli'n well yn eich prosiect treftadaeth.
Credwn y dylai pawb allu elwa ar ein cyllid, beth bynnag fo'u hoed, anabledd, ethnigrwydd, rhywedd, rhywioldeb, ffydd, dosbarth neu incwm.
"Mae gweithgareddau treftadaeth yn dod â phobl a chymunedau at ei gilydd mewn cymaint o ffyrdd gwych. Rydym wedi ein hysbrydoli'n gyson gan y nifer o ffyrdd creadigol a oedd yn flaenorol yn cael eu rhannu hanesion, gan ein helpu i gyd i ddysgu mwy am ein gilydd a'n bywydau personol, profiadau ac atgofion gwahanol."
Liz Ellis, Rheolwr Prosiect Polisi Cronfa Treftadaeth ar gyfer cynhwysiant
Y termau a ddefnyddiwn:
Yng Nghronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, rydym yn defnyddio'r acronymau:
- cymunedau ethnig amrywiol, neu gymunedau amrywiol ethnig, ac weithiau BIPoC. Yn yr Alban rydym yn defnyddio MECC (cymuned lleiafrifoedd ethnig a diwylliannol). Rydym yn rhoi'r gorau hi yn raddol i ddefnyddio'r term BAME (Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol).
- LGBTQ+ (hunaniaethau lesbiaidd, hoyw, deurywiol, trawsryweddol, queer a hunaniaethau eraill)
Rydym yn defnyddio'r acronymau hyn am ein bod yn credu eu bod yn cael eu deall yn eang. Gall hunaniaethau fod yn gymhleth a rhyngadrannol, ac rydym hefyd yn ymwybodol y gall y termau hyn deimlo'n annigonol neu'n gyfyngedig i lawer o'r amodau hyn. Rydym yn parhau i adolygu'r iaith a ddefnyddiwn yn gyson.
Yr hyn a ddisgwyliwn gan brosiectau
Rhaid i bob prosiect a ariannwn gyflawni ein canlyniad gorfodol, sef y bydd "ystod ehangach o bobl yn ymwneud â threftadaeth”.
Dysgwch fwy yn ein canllawiau ar gynhwysiant.
Rydym am weld pob prosiect yn cymryd camau i estyn allan at bobl newydd, i rannu treftadaeth y tu hwnt i'w sefydliad, ac i ymgorffori arferion cynhwysol cyn belled ag y gallant.
Wrth gynllunio eich prosiect, sicrhewch fod pawb sy'n gweithio gyda chi yn teimlo bod croeso a theimlad o berthyn.
Sgroliwch i lawr y dudalen i weld rhai o'r prosiectau ysbrydoledig a gyllidwyd gennym, neu archwiliwch wahanol agweddau ar dreftadaeth gynhwysol isod.
Yr hyn y gallwch ei ddisgwyl gennym ni
Rydym am sicrhau bod ein cyllid yn agored ac yn hygyrch i bawb. Rydym wedi nodi cynllun i ddiwallu anghenion mynediad pobl, o wasanaethau cyfieithu i gymorth ymgeisio digidol.
Rydym yn cefnogi pob math o brosiectau sy'n archwilio ac yn dathlu treftadaeth cymunedau ethnig amrywiol.
Rydym hefyd eisiau helpu'r sector ei hun i adlewyrchu poblogaeth y DU yn well.
Ers 1994, rydym yn falch o fod wedi buddsoddi mwy na £60miliwn ledled y DU mewn prosiectau sy'n gweithio gyda phlant a phobl ifanc. Mae hyn yn cynnwys y rhaglen Tynnu’r Llwch gwerth £10m.
Mae pobl anabl yn cael eu tangynrychioli ym mhob ardal o'r sector treftadaeth, gan gynnwys pobl sydd ag anableddau dysgu, pobl ag anableddau corfforol neu anableddau synhwyraidd neu'r rhai sy'n byw gyda dementia neu sy'n defnyddio gwasanaethau iechyd meddwl.
Rydym yn gweithio mewn partneriaeth â phobl anabl i newid y sefyllfa annheg hon.
Ers 1994 rydyn ni wedi buddsoddi dros £12 miliwn ledled y DU wrth rannu straeon am LHDT+ (lesbiaidd, hoyw, deurywiol, trawsryweddol, queer a hunaniaethau eraill) treftadaeth, creadigrwydd, actifiaeth a llawer mwy.
Gall treftadaeth feithrin cysylltiad â lle rydych chi'n byw, â'r bobl o'ch cwmpas neu â chymuned ar-lein. Gall gefnogi hyder a hunan-barch unigol, a darparu cyfleoedd i fod yn egnïol yn feddyliol ac yn gorfforol.
Gall treftadaeth hefyd ein helpu i ddod o hyd i ystyr a phwrpas yn ein bywydau. Mae'r ddau yn agweddau arwyddocaol ar sut rydyn ni'n profi lles.
Straeon
Involving disabled people in planning and evaluation makes heritage more inclusive
Projects
Groundwork: sharing the untold stories of people with learning disabilities
This New Ground is supporting people with learning disabilities in Portsmouth to make their voices heard through oral history.
Projects
The Hidden Heritage of Wellbeing in the Community: co-creating oral histories of mental health care
Nottingham’s Middle Street Resource Centre celebrated 50 years of service by recording stories from its community with researchers at Nottingham Trent University.
Blogiau
Diversifying workforces benefits staff, employers and heritage audiences
Projects
Sense’s project blossoms in National Trust gardens
‘Internal Gardens’ used wearable technology to help people with complex disabilities create tactile connections with natural heritage.
Straeon
Why you should involve people with lived experience in your heritage project
Projects
Attitudes towards disability and employment
The Queen Elizabeth’s Foundation for Disabled People created an exhibition aimed at changing attitudes towards people with disabilities in employment.
Projects
100 Portraits - a living archive of learning disability today
Artists used portraiture to capture a snapshot of the learning disabled community in Scotland during the pandemic.
Projects
Rediscovering 800 years of disability history
The Accentuate History of Place focuses on exploring disabled people’s lives from the Middle Ages to the present day, in relation to built heritage.
Publications
Canllaw recriwtio cynhwysol
Newyddion
Llwyddiant i brosiectau treftadaeth yng Ngwobrau'r Loteri Genedlaethol
Straeon
Cocorico! Archwilio'r dreftadaeth yn ein cartrefi
Projects
Goresgyn rhwystrau i gymryd rhan mewn gwneud Glan-yr-afon, Caerdydd yn fwy gwyrdd
Gwnaeth Canolfan Datblygu Cymunedol De Glan-yr-afon (SRCDC) gynnwys pobl leol wrth feithrin natur a diogelu bywyd gwyllt, adeiladu sgiliau arwain a chreu cynllun lleol ar gyfer natur.
Straeon
Mae Cymru'n Falch: golwg ar gasgliad LHDTC+ cenedlaethol
Projects
'I mewn i'r ardd a thu hwnt' – gwella mynediad ymwelwyr i Barc Cefn Onn
Mae grant o £454,000 yn galluogi pobl i fwynhau gwell mynediad i'r parc hanesyddol rhestredig Gradd II yng Nghaerdydd
Projects
Dod â straeon Roma yn fyw yng Nghasnewydd, De Cymru
Bwriad prosiect ‘Roma Casnewydd, De Cymru’ yw cofnodi a rhannu straeon personol, diwylliant a threftadaeth cymuned Roma’r ardal.
Publications
Deall sut y gallwn fod yn gyllidwr mwy cynhwysol a chyfartal
Blogiau
Pam mae angen i ni ddweud straeon sydd heb eu hadrodd
Newyddion
Buddsoddi mewn lleoliadau gwaith i bobl ifanc mewn treftadaeth naturiol
Blogiau
Canllaw ymarferol i recriwtio mwy cynhwysol
Newyddion