Parciau i Bobl
Y prosiect
Mae Parc Cefn Onn yn barc 66.6 acer y tu allan i Gaerdydd sy'n nodedig am ei awyrgylch tawel, hamddenol a'i harddwch.
Fodd bynnag, roedd tirwedd garw'r parc a rhai o'i lwybrau a'i gamau mwy serth wedi bod yn anhygyrch i lawer o bobl, gan gynnwys y rhai â symudedd cyfyngedig a theuluoedd gyda chadeiriau gwthio a bygis.
Nod y prosiect 'I mewn i'r ardd a thu hwnt' oedd ceisio:
- gwella mynediad a chynyddu nifer yr ymwelwyr, yn enwedig i'r Dingle yn rhan uchaf y parc
- gwella'r cyfleusterau i ymwelwyr yn y parc
- rhoi hwb i lesiant ymwelwyr trwy wneud y parc yn haws i fynd o gwmpas a chaniatáu amser hirach i gael ei fwynhau yn yr awyr agored
Y sefydliad
Mae Parc Cefn Onn yn un o 137 o barciau sy'n cael eu gweithredu gan Gyngor Caerdydd.
Yr arian
Cafodd Cyngor Caerdydd grant o £454,000 gan y Loteri Genedlaethol i wneud gwaith fyddai'n caniatáu i amrywiaeth ehangach o bobl fod yn rhan o dreftadaeth drwy ymweld â Pharc Cefn Onn.
Y canlyniadau
Mae'r gwaith gafodd ei wneud yn cynnwys:
- ychwanegu llwybrcerdded newydd er mwyn ei gwneud hi'n haws i fwy o bobl gerdded o gwmpas y parc
- uwchraddio toiledau gan gynnwys toiledau Changing Places sy'n gwbl hygyrch
- gwneud gwaith cadwraeth i hafdy Dingle
- mwy o lefydd parcio i ymwelwyr anabl
"Mae'r gwaith gwella hyn ym Mharc Cefn Onn yn golygu y bydd hyd yn oed mwy o bobl yn gallu mwynhau ac elwa o'r tirweddau trawiadol, parciau a threftadaeth naturiol ein prifddinas."
Andrew White, Cyfarwyddwr Cronfa Treftadaeth y Loteri Genedlaethol yng Nghymru
Mae'n ymddangos bod y gwelliannau yn denu pobl i'r parc. Dywedodd Rosie James, Rheolwr Strategaeth a Datblygu Parciau, Chwaraeon a Harbwr Caerdydd:
"Mae pobl sy'n ymweld â Pharc Cefn Onn yn ymestyn eu defnydd o'r parc hyd at y Dingle... Mae hyn bellach wedi codi o 35 y cant i 40 y cant o ddefnyddwyr sy'n cyrchu'r rhan honno o'r parc."
Gyda thystiolaeth o'r ardaloedd yma, mae'n ymddangos bod y gwaith gwella wedi cael effaith "enfawr". Fodd bynnag, gwneir mwy o ymchwil i fesur llwyddiant hirdymor. Fel y noda Rosie:
"Mae'n anodd asesu faint o gynnydd yn ymweliadau'r parc sydd o ganlyniad i'r gwelliannau a'r newid agweddau ôl-Covid gyda mwy o bobl eisiau bod yn yr awyr agored eto.
"Bydd hi'n bwysig cael adborth. Byddwn yn gallu gweld os yw'r lefelau defnydd yn cael eu cynnal ac yn rhoi rhyw syniad i ni o sut mae gwerthfawrogiad pobl o barciau wedi newid dros amser."
Bodloni ein canlyniadau
Mae'r prosiect yn cwrdd â'n canlyniadau gorfodol o:
- gynnwys ystod ehangach o bobl mewn treftadaeth
- arwain at bobl â gwell llesiant
- sicrhau fodyr ardal leol yn lle gwell i fyw, gweithio neu ymweld
Dywedodd Andrew White, Cyfarwyddwr Cronfa Treftadaeth y Loteri Genedlaethol yng Nghymru: "Mae treulio amser yn yr awyr agored yn dda i'n hiechyd corfforol a meddyliol a dyna pam mae sicrhau bod mannau gwyrdd yn fwy hygyrch i ystod ehangach o bobl yn hanfodol.
"Mae'r gwaith gwella hyn ym Mharc Cefn Onn yn golygu y bydd hyd yn oed mwy o bobl yn gallu mwynhau ac elwa o'r tirweddau trawiadol, parciau a threftadaeth naturiol ein prifddinas."
Y dyfodol
Fel rhan o'r prosiect, mae Cyngor Caerdydd yn gwneud gwelliannau pellach i'r parc drwy gyflwyno cynllun 'Tramper' newydd ar gyfer modur pedair olwyn mewn partneriaeth â'r sefydliad nid-er-elw Countryside Mobility Network.
Wedi'i yrru gan fodurau trydan tawel, mae'r Trampers wedi'u cyfyngu i gyflymder uchaf o 4mya a bydd ar gael i'w llogi ar sail 'un tro' neu drwy gynllun aelodaeth cost isel.
Gair i gall
Ar sail eu profiad gyda Pharc Cefn Onn, mae gan Gyngor Caerdydd y cynghorion canlynol ar gyfer prosiectau tebyg:
Meddyliwch y tu allan i'r bocs – bydd cadeiriau olwyn â modur yn caniatáu i rannau garw a bryniog o Barc Cefn Onn fod yn agored i bobl ag anableddau corfforol.
Meddyliwch y tu hwnt i'r ardd synhwyraidd – mae'r system 'un ffordd i mewn ac allan' a gyflwynwyd i'r parc yn ei gwneud yn llawer haws i bobl sy'n colli eu golwg ddarllen byrddau gwybodaeth.
